Mày đay do lạnh

Nhiệt độ nào có thể gây bệnh?

Mày đay do lạnh được định nghĩa là phản ứng của da sau lúc tiếp xúc với yếu tố lạnh, trên da sẽ có hiện tượng ban đỏ, sẩn phù nổi gồ lên mặt da, kèm theo ngứa tại vị trí tiếp xúc với lạnh. Bệnh nhân có thể bị sưng lưỡi, phù nề thanh quản gây khó thở nếu sử dụng nước đá lạnh. Nếu tất cả cơ thể tiếp xúc với thời tiết có nhiệt độ thấp thì phản ứng có thể rất nghiêm trọng, ngoài ban đỏ toàn thân kèm theo ngứa, bệnh nhân có thể xuất hiện các phản ứng toàn thân hiểm nguy khác như khó thở, suy hô hấp, sốc phản vệ và tử vong.

Nhiều nghiên cứu đã đi tìm câu trả lời cho vấn đề này và ngày nay các nhà khoa học đã thống nhất ngưỡng nhiệt độ phổ biến gây bệnh cho bệnh nhân là 4 độ C, ngoài ra một số bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng tại nhiệt độ cao hơn hoặc thấp hơn. Đôi khi không khí ẩm ướt và mức chi phí lạnh ở ngưỡng nhiệt độ này có thể gây bệnh.

Tổn thương mày đay do lạnh.

Nguyên nhân khởi phát bệnh

Nguyên nhân thực sự của hiện tượng này chưa được biết rõ, không những thế các nghiên cứu đều cho thấy những bệnh nhân bị chứng bệnh này đều mắc các chứng nhiễm khuẩn, nhiễm virut trong thời điểm khởi phát bệnh và có các tế bào trên da rất nhạy cảm với nhiệt độ, chúng tiện dụng bị phá vỡ và giải phóng ra các chất trung gian hóa học vào máu như histamin gây ban đỏ, ngứa và đôi lúc là sốc phản vệ. Bệnh nhân là trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Nhóm tuổi này chiếm tỉ lệ bệnh rất thường gặp (80%). Bệnh nhân đang bị nhiễm trùng như viêm họng cấp, viêm phổi...

Bệnh nhân đang mắc chứng bệnh mạn tính như viêm gan b, ung thư...

Đôi khi bệnh mang tính gia đình hay do gen quy định.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn cần gặp bác sĩ lúc xuất hiện các triệu chứng như thể hiện ở trên mà có liên quan tới nhiệt độ lạnh, cho dù triệu chứng của bạn nặng hay nhẹ bạn cũng cần đến khám bác sĩ để được chẩn đoán xác định và chẩn đoán loại trừ, giúp bạn tránh các phản ứng toàn thân nguy hiểm (gây khó thở, sốc phản vệ và tử vong nếu như tiếp xúc với nước lạnh hoặc gió lạnh).

Chẩn đoán xác định thế nào?

Chẩn đoán mày đay mạn do lạnh không khó, bác sĩ cần bệnh nhân cung cấp đầy đủ và chuẩn xác thông tin trong tiền sử gây ra các triệu chứng.

Sau khi khai thác tiền sử và thăm khám lâm sàng bệnh nhân sẽ được bác sĩ chỉ định làm test kích thích với yếu tố lạnh, đây là loại test đơn giản, rẻ tiền, cho độ chính xác cao, hiện đang được thực hiện tại Trung tâm Dị ứng - MDLS.

Ngoài ra bệnh nhân cần được khám và đánh mức giá các xét nghiệm tìm nguyên do như tình trạng nhiễm khuẩn, bệnh lý ác tính như ung thư, nhằm tìm nguyên nhân gây bệnh.

Bệnh nhân được chẩn đoán xác định khi có tiền sử nghi ngờ kèm theo test kích thích với nhân tố lạnh cho kết quả dương tính.

Cách điều trị

Hiện chưa có phương pháp điều trị khỏi mày đay mạn do lạnh không rõ nguyên nhân, bên cạnh đó có thể điều trị triệu chứng.

Một số thuốc điều trị triệu chứng như: antihistamine, cyproheptadine, doxepin, xolair...

Mày đay mạn do lạnh có nguyên do cần điều trị theo nguyên do và bệnh nhân thường cho kết quả điều trị tốt.

Cần làm gì để giảm thiểu bệnh?

Bệnh nhân cần lưu ý tránh tiếp xúc với yếu tố lạnh trực tiếp, cần có các dụng cụ bảo hộ và giữ ấm. Tránh không để da tiếp xúc với sự đánh tráo đột ngột của nhiệt độ môi trường. Tránh uống nước đá và thức ăn lạnh như kem có thể gây khó thở và có thể tử vong do phù nề thanh quản. Bệnh nhân nên đến khám bác sĩ để được hỗ trợ tư vấn cách phòng tránh và xử lý khi xuất hiện triệu chứng.

BS. Bùi Văn Khánh